FORGEN

Czytam aktualnie księgi ławnicze i często przewija się w aktach sprzedaży gruntu lub podobnych dokumentach określenie zagrody jednodniowej lub dwudniowej co to właściwie są te dwudniowe i jednodniowe zagrody?

Pozdrawiam,

Andrzej Zieliński

Gospodarstwa, w których mieszkają zagrodnicy jednodniowi lub dwudniowi. Czyli tacy, którzy są zobowiązani zasuwać jeden bądź dwa dni za free w ramach pańszczyzny.

noooo.... chyba raczej nie.... (to też był mój pierwszy pomysł)

Z list powinności wynika jednoznacznie że obowiązek pańszczyzny był przypisany do chłopa a nie do zagrody. W przeciwnym razie doszłoby do absurdu gdzie wyzwolony chłop kupując zagrodę nakłada na siebie jednocześnie obowiązek pańszczyźniany. Ponadto już w samym dokumencie sporu w którym są te zagrody wspomniane jest że chłop z gospodarstwa jednodniowego ubiega się o prawo do gospodarstwa dwudniowego. Wiem że na wsi panowała ciemnota ale chyba nie aż taka.

Andrzej

Z list powinności wynika jednoznacznie że obowiązek pańszczyzny był przypisany do chłopa a nie do zagrody

IMO dokładnie na odwrót

W przeciwnym razie doszłoby do absurdu gdzie wyzwolony chłop kupując zagrodę nakłada na siebie jednocześnie obowiązek pańszczyźniany

To nie absurd tylko zwyczajna praktyka. Inaczej doszłoby do sytuacji, że wolni chłopi (hehe) wykupili wszystkie gospodarstwa w majątku i nie ma kto na "pańskim" robić.

Ponadto już w samym dokumencie sporu w którym są te zagrody wspomniane jest że chłop z gospodarstwa jednodniowego ubiega się o prawo do gospodarstwa dwudniowego. Wiem że na wsi panowała ciemnota ale chyba nie aż taka.

Może po prostu tamto gospodarstwo było lepsze/większe to i powinność inna.

Wymieniana w literaturze morga (mórg, jutrzyna) stanowiła wielkość pola zaoranego lub skoszonego przez jednego człowieka od rana do południa i do czasu zniesienia pańszczyzny stanowiła wymiar jednodniowej pracy zadawanej parobkowi.
http://www.lisow.jasielskie.pl/historia.php

http://pl.wikipedia.org/wiki/Morga

elgra pisze:Wymieniana w literaturze morga (mórg, jutrzyna) stanowiła wielkość pola zaoranego lub skoszonego przez jednego człowieka od rana do południa i do czasu zniesienia pańszczyzny stanowiła wymiar jednodniowej pracy zadawanej parobkowi.
http://www.lisow.jasielskie.pl/historia.php

Z tejże publikacji Zagrodnicy, niekiedy zwani ogrodnikami, stanowili drugą co do wielkości po kmieciach grupę mieszkańców wsi. Ich nazwa wywodzi się stąd, że posiadali zagrodę (chata z małym podwórkiem i zabudowaniami gospodarczymi). Mogli też posiadać ogród i niewielki kawałek pola którego powierzchnia wynosiła zazwyczaj kilka morg (morga - ok. 0,55ha). Stopień ich zamożności był niewielki i na podstawie dostępnych źródeł trudno go ocenić. Można przypuszczać, że część z nich dysponowała końmi, wołami i wozami. W tekstach źródłowych znaleść można informacje, że świadczyli na rzecz dworu pańszczyznę pieszą, lub inne zobowiązania w formie robocizny. Ich wymiar pańszczyzny byl mniejszy i wynosił od 1 do 2 dni w tygodniu.

Dodam, że spotykałem również zagrodników trzydniowych.